Al wekenlang domineert het coronavirus het nieuws. Dit is natuurlijk enorm logisch, de pandemie treft iedereen en heeft heftige gevolgen. Een van de gevolgen is ook dat het nieuws over andere crisissen naar de achtergrond wordt geschoven. Crisissen zoals de hongersnood in Jemen, de burgeroorlog in Libië en de terreur in Afrika. Misschien nog dichter bij huis en nog meer ondergesneeuwd, zijn de ontwikkelingen rondom de migranten op het Griekse eiland Lesbos.
Door: Madelief Zaal
Een van de grootste vluchtelingenkampen op Lesbos, genaamd Moria, is in 2017 gebouwd om ongeveer 3100 mensen te kunnen huisvesten. Drie jaar later, in 2020, leven er meer dan 20.000 mensen in het kamp (Chapman, 2020). De omstandigheden in het kamp zijn met de jaren, waarin het kamp groter werd, steeds slechter geworden. Er is sinds het begin van 2020 een tekort aan elektriciteit en de dreiging van geweld en seksueel geweld binnen het kamp zijn enorm hoog. Een Britse dokter heeft voor de Boat Refugee Foundation (BRF) een verslag gemaakt van wat zij daar heeft meegemaakt. Ze vertelt over steekpartijen, de seksuele intimidatie van vrouwen en uitbraken van ziekten, zoals de meningokokken. De BRF is de enige partij die het kamp voorziet van medische hulp in de avonduren van vier tot elf uur. Mensen wachten dan ook uren voor de kliniek om met een dokter te spreken (Chapman, 2020). Op een gemiddelde dag komen er 180 tot 250 patiënten gedurende de openingstijden naar de medische posten van de BRF (Chapman, 2020). De verhalen van deze patiënten verschillend, maar zijn allemaal ontzettend heftig en bijna onmogelijk om te bevatten. Een van de verhalen gaat over twee jonge jongens die door hun schreeuwende vrienden naar de medische post worden gebracht. Beide jongens zijn in hun borst gestoken met een mes. De longen van beide jongens zitten vol met bloed en ze beginnen te gorgelen en stikken. Gelukkig kunnen de jongens naar het ziekenhuis worden vervoerd en hebben ze het allebei overleefd. Dit is een zeldzaamheid, want er sterven dagelijks meerdere mensen aan steekwonden als gevolg van geweld in het kamp (Chapman, 2020). Bovendien is het behandelen van de mensen in de slechte omstandigheden van het kamp ongelofelijk moeilijk.
Niet alleen binnen het kamp lopen de spanningen op. De Griekse inwoners van het eiland zijn er helemaal klaar mee. Het is al lange tijd onrustig door de plannen van de Griekse regering om nieuwe opvangkampen te bouwen op het eiland, maar wanneer er begin maart 2020 nog eens honderden nieuwe migranten op het eiland aankomen is de maat vol. De Grieken protesteren in de haven, zodat de vluchtelingen niet naar het kamp kunnen doorreizen (Redactie, 2020a). Een van de redenen dat er in een korte tijd steeds meer vluchtelingen naar Europa komen is dat president Erdogan heeft besloten migranten niet meer tegen te houden tijdens hun reis naar Europa. Europese Commissievoorzitter Von der Leyen bedankt Griekenland ervoor dat ze het schild van Europa zijn en wil een duidelijke boodschap van solidariteit brengen door Griekenland te hulp te schieten om de situatie bij de grens van Turkije onder controle te krijgen (Redactie, 2020a).
Onvermijdelijk speelt Covid-19 ook in deze crisis een rol. In maart 2020 heeft het coronavirus het eiland Lesbos bereikt. Zinvolle quarantaine is eigenlijk onmogelijk in een tentenkamp waar de mensen al maanden bijna letterlijk bovenop elkaar leven. Wat hier in Nederland basisprioriteiten zijn om het virus te voorkomen, is in het kamp onmogelijk. Er is niet voldoende zeep en soms niet eens water (Van Huet, 2020). Artsen zonder Grenzen (AzG) wacht al weken op het noodplan van de Griekse regering om een virusuitbraak in het kamp te voorkomen. Volgens AzG is de enige oplossing om de kampen op te breken en de mensen zoveel mogelijk te verspreiden (Van Huet, 2020).
In april gaat de Griekse regering in op de noodkreet van AzG. Het noodplan om de verspreiding van het coronavirus op de Griekse eilanden tegen te gaan is in werking gezet. Honderden migranten zijn de afgelopen weken naar het vasteland van Griekenland gereisd. Een paar dagen geleden mochten ongeveer vierhonderd migranten uit kamp Moria ook de reis maken. Volgens de Griekse autoriteiten zullen er meer volgen. De migranten worden ondergebracht hotels, appartementen en kampen in bijna alle delen van het land. Een positief gevolg hiervan is dat het aantal mensen dat in de kampen op het eiland Lesbos, maar ook op de andere Griekse eilanden, is gedaald.
Ondanks dat het aantal mensen in de kampen op de eilanden gedaald is, zijn de kampen nog steeds overbevolkt. Er moet dus nog veel gebeuren om de situatie tijdens de coronacrisis onder controle te houden. Maar dan: wanneer we deze crisis hebben doorstaan, hoe moet het verder met de crisis op het eiland Lesbos? Wat we niet moeten vergeten is dat dit niet alleen in Europa speelt; over de hele wereld zijn mensen op de vlucht. Daarom is het van levensbelang we dat ook voor na de coronacrisis een plan maken om de heftige omstandigheden in de vluchtelingenkampen aan te pakken.
Literatuur:
Chapman, A. (2020, 9 februari). A doctor’s story: inside the ‘living hell’ of Moria refugee camp. The Guardian. Verkregen via https://theguardian.com
Huet, van B. (2020, 14 maart). Stampvol vluchtelingenkamp Lesbos kansloos bij besmetting coronavirus. Het Algemeen Dagblad. Verkregen via https://ad.nl
Redactie Telegraaf (2020a, 3 maart). Honderden nieuwe migranten op overvol Lesbos, hulpverleners aangevallen. De Telegraaf. Verkregen via https://telegraaf.nl
Redactie Telegraaf (2020b, 3 mei). Honderden migranten Lesbos naar Griekse vasteland. De Telegraaf. Verkregen via https://telegraaf.nl
