Tijdens de coronacrisis zijn er veel dingen veranderd en hebben we ons op manieren moeten aanpassen die we van tevoren nooit hadden kunnen bedenken. De wereld is niet meer zoals hij was en het duurt waarschijnlijk nog heel erg lang voordat we weer terug kunnen naar ‘normaal’. Ook op het internet en op social media zien we de effecten van het coronavirus. Het aantal Netflix-accounts neemt sterk toe en we swipen allemaal massaal naar rechts om toch nog enige vorm van sociaal contact te creëren (Redactie, 2020a & Osendarp, 2020). Tentamens maken is tevens niet meer zoals we gewend zijn, Proctor heeft namelijk een intrede in ons leven gemaakt. Naast alle technologische mankementen lijkt dit een goede oplossing voor het maken van tentamens tijdens de coronacrisis. Het levert echter ook kritiek op, want hoe zit het met de privacy? Niet alleen bij online proctoring worden vraagtekens gezet, maar ook bij de verschillende corona-apps die landen gebruiken om het aantal besmettingen te drukken.
Door: Madelief Zaal
In Nederland is de ‘CoronaMelder’ vanaf begin juni te downloaden en op 26 oktober hebben ruim 3,5 miljoen mensen de app gedownload. De app waarschuwt je wanneer je in de buurt bent geweest van iemand met het coronavirus. Zo kan voorkomen worden dat jij andere mensen in je omgeving besmet. De app stuurt pas een melding als je minimaal 15 minuten in de buurt bent geweest van iemand die later het coronavirus blijkt te hebben (Rijksoverheid, 2020). Bovendien heeft de overheid de app ontwikkeld met de beste bedoelingen. Desondanks wil men toch duidelijkheid over de mate van privacyschending die wordt veroorzaakt wanneer je deze app downloadt. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hamert er constant op dat de app niet ontworpen is om onze privacy te schenden. “De app werkt volledig anoniem en gebruikt geen gegevens over u of uw locatie”, aldus het ministerie (Verhagen, 2020). Zowel techniekfilosoof Peter-Paul Verbeek als privacy organisatie Bits of Freedom constateren geen gevaren met de privacy. Er is goed over nagedacht en er is zorgvuldig mee omgegaan. Toch zijn er zorgen: hoe zit het bijvoorbeeld met maatschappelijke impact van de app? Kan iemand nog nee zeggen tegen het downloaden van de app wanneer de groepsdruk te groot wordt? En blijft die garantie van privacy ook in de toekomst voortbestaan? (Verhagen, 2020).
Waar er in Nederland vragen worden gesteld over de privacy, zien we in China heel duidelijk dat privacy geen rol meer speelt bij het bestrijden van het coronavirus. In China wordt van de bevolking geëist dat ze software downloaden die ze vertelt of ze naar buiten mogen of dat ze binnen in quarantaine moeten blijven. Na het downloaden van de app krijgen mensen een kleurcode – rood, geel of groen – die een indicatie geeft van hun gezondheidsstatus. Het is echter niet duidelijk waarop deze classificatie wordt gebaseerd. Een analist van de New York Times die onderzoek heeft gedaan naar de software code kwam er echter achter dat de app veel meer doet dat beslissen of iemand wel of niet een besmettingsrisico vormt. De app blijkt ook informatie te delen met politie, dit kan de basis vormen voor een nieuwe vorm van sociale controle die ook ver na de coronacrisis nog invloed heeft op de samenleving. Het delen van persoonlijke informatie met de autoriteiten is niet nieuw in China. Het delen van informatie is alleen nog niet eerder dermate direct gebeurd, zonder dat men goed op de hoogte werd gesteld van de gedeelde informatie (Mozur, Zhong & Krolik, 2020).
Niet alleen in China, maar ook in andere Aziatische landen worden varianten van een coronavirus-app gebruikt, zoals Singapore, Thailand en Zuid-Korea (Redactie, 2020b; Klatt, 2020). Ook in Europa hebben naast Nederland verschillende landen hun eigen vorm van de ‘CoronaMelder’. De apps werken allemaal net iets anders, maar hebben allemaal hetzelfde doel: het aantal coronabesmettingen zo laag mogelijk houden. Omdat niet elke app hetzelfde privacy vriendelijke anonieme model gebruikt kunnen niet alle apps binnen Europa samenwerken en data uitwisselen. De samenwerking is daarentegen wel een opdracht van de Europese Commissie (Redactie, 2020c).
Mensen in China zijn minder kritisch over de software dan mensen hier in Nederland. Ze zouden het vervelend vinden als de app ook in toekomst data blijft verzamelen, maar voor de veiligheidsrisico’s halen ze hun schouders op: “Alipay already has all our data. So what are we afraid of? Seriously.” Deze mening van de 26-jarige Doo Wang wordt door velen gedeeld (Mozur, Zhong & Krolik, 2020). Deze mening respecteer ik, maar ik ben toch blij dat we in Nederland meer druk leggen op de regering om duidelijke regels te maken over de privacy van de app en dat we ons niet zomaar laten dwingen de app te downloaden. Zelf heb ik de ‘CoronaMelder’ nog niet gedownload, maar na er meer informatie over te hebben gelezen ben ook ik van mening dat we ons geen grote zorgen hoeven te maken over onze privacy. Dit neemt niet weg dat we vooral in de toekomst kritisch mogen blijven en goed op onze persoonlijke gegevens moeten letten.
Literatuur:
Klatt, K. (2020, 30 april). Corona Apps: South Korea and the dark side of digital tracking. The Brussels Times. Geraadpleegd via https://www.brusselstimes.com/
Mozur, P., Zhong, P., & Krolik, A. (2020, 7 augustus). In Coronavirus Fight, China Gives Citizens a Color Code, With Red Flags. The New York Times. Geraadpleegd via https://www.nytimes.com/
Osendarp, J. (2020, 9 september). Hoe vind je liefde in tijden van een pandemie? Metro. Geraadpleegd via https://www.metronieuws.nl/
Redactie. (2020b, 26 maart). Surveillance tijdens de coronacrisis: deze controletechnieken gebruiken China, Singapore en Thailand om de corona-uitbraak te beteugelen. Business Insider Nederland. Geraadpleegd via https://www.businessinsider.nl/
Redactie. (2020a, 28 oktober). Recordaantal nieuwe abonnees voor Netflix door coronavirus. Nu.nl. Geraadpleegd via https://www.nu.nl/
Redactie. (2020c, 17 augustus). De corona-app: hoe het werkt, en hoe het met je privacy zit. RTL Nieuws. Geraadpleegd via https://www.rtlnieuws.nl/
Rijksoverheid. (2020). Voorkom verspreiding, download de CoronaMelder. Geraadpleegd via https://cornamelder.nl
Verhagen, L. (2020, 16 juli). Hoe effectief is de corona-app? En hoe zit het met de privacy? Volkskrant. Geraadpleegd via https://www.volkskrant.nl/
