Bij het woord ‘serial killers’ denkt men vaak snel aan namen als Ted Bundy, Jack The Ripper, John Wayne Gacy en Jeffrey Dahmer (Harrison et al., 2015; Maranzani, 2020; Newcomb, z.d.). Wat hier opvalt is dat het om mannen gaat. Het typische beeld dat mensen van seriemoordenaars hebben is namelijk vaak een witte man met een leeftijd van midden tot eind twintig (Sterbenz, 2015). We kunnen vrouwen echter niet vergeten als het gaat om gruwelijke moorden.
Door: Floor van Heijst
Over de definitie van een seriemoordenaar is nog veel onenigheid, maar een persoon zou geclassificeerd kunnen worden als een seriemoordenaar als hij of zij in ieder geval drie personen heeft vermoord op drie afzonderlijke gelegenheden met een zogenoemde cooling off period tussen de moorden (Jarvis, 2007; Mitchell & Aamodt, 2005; Scott, 2008). Uit een grootschalig statistisch onderzoek van Aamodt et al. (2020) met data vanaf 1900 blijkt dat 10,7% van alle seriemoordenaars een vrouw is. Dit percentage is echter flink afgenomen: waar de seriemoordenaars voor 1930 nog voor een derde uit vrouwen bestonden, is dit sinds 1980 nog maar zo’n 6% (Aamodt et al., 2020).
Het is niet vast te stellen wie precies de allereerste vrouwelijke seriemoordenaar was. Wel dateren enkele concrete zaken over seriemoorden die gepleegd zijn door vrouwen uit de 17e eeuw, ondanks dat vrouwelijke seriemoordenaars toen nog niet werden erkend door wetenschappers (Scott, 2008). Een voorbeeld hiervan is de Italiaanse Giulia Tofana. Uit haar bekentenis kwam naar voren dat zij ten minste zeshonderd moorden heeft gepleegd tussen 1633 en 1651 (Toomer, 2020). Ze heeft honderden vrouwen geholpen hun man te vermoorden door middel van een eigen gebrouwen giftig middel. Daarvan waren drie doses nodig om tot een fataal einde te komen, en elke dosis verslechterde de gezondheid van de persoon een beetje. Hierdoor leek het alsof de mannen op natuurlijke wijze waren gestorven, en had Tofana de tijd en ruimte om een grote criminele en dodelijke organisatie opbouwen (Toomer, 2020; Zheng, 2020).
Het gebruik van gif is niet ongebruikelijk onder vrouwelijke seriemoordenaars. Volgens verschillende onderzoeken is dit veruit het meest gebruikte middel om een slachtoffer te doden (waarbij de percentages tussen de 50 en 74 procent liggen). De een na meest gebruikte methode onder seriemoordenaressen is het verstikken van het slachtoffer. Verder wordt ook geregeld gebruik gemaakt van een vuurwapen (Farrell et al., 2011; Harrison et al., 2015; Scott, 2008). Bij mannelijke seriemoordenaars ligt dit volledig anders. Uit het grootschalige onderzoek van Aamodt et al. (2020) komt naar voren dat maar 2,4% van de mannelijke seriemoordenaars vergiftiging als modus operandi heeft. Onder de mannen wordt het vaakst gebruik gemaakt van een vuurwapen (36%).
Ook de motieven van mannelijke en vrouwelijke seriemoordenaars verschillen erg van elkaar. Waar bij vrouwen financieel gewin veruit het vaakst voorkomt (41,2 tot 69,1%), staat dat bij mannen veel minder op de voorgrond (28,8%) (Aamodt et al., 2020; Scott, 2008). Daarentegen blijkt dat bij 27% van de mannen plezier/verkrachting het primaire motief is, terwijl dit bij vrouwen maar 4% is (Aamodt et al., 2020).
Het blijkt dus dat vrouwelijke seriemoordenaars in zeker mate verschillen van mannelijke seriemoordenaars op het gebied van motieven en middelen. Ook is het aandeel vrouwen in de seriemoordenaarpopulatie aanzienlijk afgenomen. Dit betekent niet dat er geen harteloze seriemoordenaressen rondlopen. Zo heeft Juana Barraza 42 tot 48 oude vrouwen in elkaar geslagen, gewurgd en beroofd (Gibian, z.d.). Een ander sprekend voorbeeld is Leonarda Cianciulli. Zij zou drie vrouwen hebben vermoord met een bijl, en volgens haar getuigenis heeft ze het lichaam van een van haar slachtoffers gekookt tot stukken zeep welke ze uitdeelde aan buren (Belmonte, 2018). Zulke dames doen niet ten onder aan een John Wayne “Killer Clown” Gacy of een kannibalistische Jeffrey Dahmer.
Literatuur
Aamodt, M. G. & Leary, T., & Southard, L. (2020). Radford/FGCU Annual Report on Serial Killer Statistics: 2020. https://www.researchgate.net/publication/342501023_RadfordFGCU_Annual_Report_on_Serial_Killer_Statistics_2020
Belmonte, A. (2018, 1 juli). 17 of the most notorious female serial killers. Insider. https://www.insider.com/most-notorious-female-serial-killers-2018-6
Farrell, A., Keppel, R. D., & Titterington, V. B. (2011). Lethal Ladies: Revisiting What We Know About Female Serial Murderers. Homicide Studies, 15(3), 228–252.
Gibian, R. (z.d.). 10 of the Most Notorious Female Serial Killers. InsideHook. https://www.insidehook.com/article/crime/notorious-female-serial-killers
Harrison, M. A., Murphy E. A., Ho, L. Y., Bowers, T. G., & Flaherty, C. V. (2015). Female serial killers in the United States: means, motives, and makings. The Journal of Forensic Psychiatry & Psychology, 26(3), 383-406.
Jarvis, B. (2007). Monsters Inc.: Serial killers and consumer culture. Crime, media, culture, 3(3), 326-344.
Maranzani, B. (2020, 7 januari). 8 of History’s Most Notorious Serial Killers. History. https://www.history.com/news/8-of-historys-most-notorious-serial-killers
Mitchell, H., & Aamodt, M. G. (2005). The Incidence of Child Abuse in Serial Killers. Journal of Police and Criminal Psychology, 20(1), 40-47.
Newcomb, T. (z.d.). 7 of History’s Most Notorious Serial Killers. Britannica. https://www.britannica.com/list/7-unique-burial-rituals-across-the-world
Scott, H. (2008). The “Gentler Sex”: Patterns in Female Serial Murder. In R. N. Kocsis (Red.), Serial Murder and the Psychology of Violent Crimes (pp. 179-196). Humana Press.
Sterbenz, C. (2015, 16 mei). Here’s a surprising look at the average serial killer. Business Insider. https://www.businessinsider.com/a-surprising-look-at-the-average-serial-killer-2015-5?international=true&r=US&IR=T
Toomer, J. (2020, 26 oktober). Giulia Tofana, the Italian serial poisoner who became a legend. Syfy Wire. https://www.syfy.com/syfywire/giulia-tofana-the-italian-serial-poisoner-who-became-a-legend
Zheng, S. (2020, 4 september). This woman’s side hustle killed over 600 abusive husbands in 17th century Italy: Meet Giulia Tofana, your friendly neighbour professional husband killer. The Tempest. https://thetempest.co/2020/09/04/history/giulia-tofana-professional-poisoner/
