In juni 2019 ging de rechtszaak van start tegen crimineel kopstuk 
Ridouan Taghi en leden van zijn organisatie. De zaak Marengo gaat om een groot aantal onderwereld-moorden waar Taghi en andere leden van de organisatie van verdacht worden. Nabil B. was een van de leden van Taghi ‘s organisatie en was zelf betrokken bij twee liquidaties. Nabil B. heeft, in ruil voor grote strafvermindering, een groot aantal verklaringen afgelegd over zijn rol bij de liquidaties, maar ook over de rol van Taghi en andere leden (Advocatenblad, 2019a). Dit maakte hem de kroongetuige, met alle gevolgen van dien…
door: Madelief Zaal
De advocaat van kroongetuige Nabil B. was Derk Wiersum. Op woensdagochtend 18 september verlaat Wiersum nietsvermoedend zijn woning in Amsterdam, enkele seconden later wordt hij neergeschoten. Hij overleefde de moordaanslag niet. Al snel wordt gewezen naar Ridouan Taghi, hij had immers de meeste baat bij de dood van de advocaat van de kroongetuige. Door de verdediging van Nabil B. te vermoorden, wordt Nabil B. zelf ook uitgeschakeld (Meeus, Schravesande, Ritzen & Laumans, 2019). De moord op Wiersum is niet de eerste liquidatie in de omgeving van Nabil B. De broer van Nabil B, Redouan B., werd een week nadat justitie bekend had gemaakt dat zijn broer kroongetuige zou worden, ook doodgeschoten. Taghi is al verdachte in deze zaak.
Heel Nederland is geschokt. Advocaten spreken met grote ontzetting over de moord op Wiersum. Ze beschrijven hem met veel respect en sympathie. Geert-Jan Knoops, een collega-advocaat in dienst bij hetzelfde advocatenbureau als Wiersum, noemt de liquidatie ‘een aanslag op de rechtsstaat’ (Klaassen, 2019). Bij het bureau van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) hangt de vlag halfstok. Ook politici reageren erg aangedaan. CDA-kamerlid Chris van Dam reageert op Twitter: ‘Dit is erger dan erg. Een nieuw hoofdstuk in de brutaliteit van de drugsmaffia. Een regelrechte aanslag op onze #rechtsstaat’. Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam, noemt de moord op Wiersum een niet eerder vertoonde aanval op de advocatuur. Minister van Justitie en Veiligheid Grapperhaus twittert: ‘Veel woede, nog meer verdriet. Mijn medeleven gaat uit naar de nabestaanden van Derk Wiersum. Deze moord is een ongekende overschrijding van de grenzen van onze rechtsstaat. Het OM en politie doen onderzoek. Een speciaal team van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) intensiveert beveiligingsmaatregelen’ (Redactie Advocatenblad, 2019).
De moord op Derk Wiersum brengt heel veel angst met zich mee. Uit een onderzoek van het Advocatenblad blijkt dat de moord op Wiersum het gevoel van onveiligheid onder advocaten vergroot. Ruim de helft van alle ondervraagden geeft aan zich wel eens onveilig te voelen. Een kwart overweegt extra veiligheidsmaatregelen te nemen (Advocatenblad, 2019b). Veel advocaten beschouwen de moord als een terreuraanslag, allen zijn ze het met elkaar eens als het gaat over de impact van de aanslag. Fundamentele uitgangspunten van de rechtsstaat worden door deze aanslag bedreigd: advocaten moeten zonder angst hun cliënt kunnen bijstaan en er moet sprake zijn van eerlijke rechtspraak. Om machtsverschillen tegen te gaan kan deze eerlijke rechtspraak niet bestaan zonder een advocaat (Van Hal, 2019).
Met de moord op Wiersum is volgens Grapperhaus een nieuwe grens overschreden. Daarom komt er meer geld vrij voor de bestrijding van georganiseerde misdaad, het kabinet investeert 110 miljoen euro. Dit geld wordt onder andere besteed aan een intensievere beveiliging van advocaten, officieren en rechters (Advocatenblad, 2019a). Ook legt Grapperhaus de nadruk op preventieve maatregelen. In Rotterdam-Zuid zijn al meerdere succesvolle projecten om jongeren weg te houden van drugs en drugscriminaliteit.
Ondanks de maatregelen die na de moord op Wiersum zijn genomen is op 6 november weer een advocaat neergeschoten. Advocaat Philippe Schol, die in Duitsland woont maar in Enschede werkt, werd op straat vanuit een rijdende auto beschoten. Hij moest met spoed naar het ziekenhuis, maar is gelukkig buiten levensgevaar. De NCTV zat gelijk bovenop deze zaak en de Nederlandse Orde van Advocaten legt gelijk de link met de moord op Derk Wiersum. Opnieuw is de grens overschreden (NOS, 2019). Laten we hopen dat dit de laatste keer was.
Advocatenblad. (2019a, 4 november). 110 miljoen extra voor bestrijding georganiseerde misdaad. Advocatenblad. Verkregen van https://www.advocatenblad.nl
Advocatenblad. (2019b, 19 november). Derk Wiersum. Advocatenblad. Laatst geraadpleegd op 19 november 2019 via https://www.advocatenblad.nl
Hal, van F. (2019, 22 september). Waarom de moord op advocaat Wiersum een aanslag op de rechtsstaat is. Vrij Links. Verkregen van https://www.vrij-links.nl/
Klaassen, N. (2019, 18 september). Knoops: ‘Dit is aanslag op rechtsstaat’. Algemeen Dagblad. Verkregen van via https://www.ad.nl
Meeus, J., Schravesande, F., Ritzen, G., & Laumans, W. (2019, 18 september). Liquidatie van advocaat ‘is aanslag op rechtsstaat’. NRC Handelsblad. Verkregen van https://www.nrc.nl
NOS (2019, 6 november). Neergeschoten advocaat buiten levensgevaar, politie zoekt schutter. NOS. Verkregen van https://nos.nl
Redactie Advocatenblad. (2019, 18 september). ‘Moord op Wiersum aanslag op rechtsstaat’. Advocatenblad. Verkregen van https://www.advocatenblad.nl
